Polisi Gofal Cywir Unigolyn Cywir

1.    Datganiad Polisi

Diben y polisi hwn yw egluro pa bryd mae'n briodol defnyddio adnoddau'r heddlu ar gyfer digwyddiadau sy'n ymwneud â lles unigolion. Wrth wneud hynny, mae hefyd yn sicrhau bod yr ymateb a benderfynir yn gymesur ac yn cyd-fynd â chyfrifoldebau craidd yr heddlu wrth gyflawni ei ddyletswyddau cyfreithiol. Gall y polisi hwn gael ei ategu gan ddogfennaeth ategol.

 

2.    NOD y Polisi

2.1  Sicrhau bod holl swyddogion a staff yr heddlu yn deall eu rhwymedigaethau a’u cyfrifoldebau cyfreithiol wrth ymdrin ag adroddiadau o bryderon am les unigolion, a bod penderfyniadau a wneir yn adlewyrchu egwyddorion cymesuredd ac anghenraid trwy gyflawni dyletswyddau cyfreithiol o’r fath.

Mae'n bwysig bod yn gadarn wrth sicrhau nad yw'r heddlu yn colli gwybodaeth hanfodol a fyddai'n newid yr asesiad risg yn sylweddol. Fel gyda phob galwad am wasanaeth, bydd model asesu risg yr heddlu 'Bygythiad, Niwed, Risg, Ymchwilio, Bregusrwydd, Ymgysylltu, Diogelu' (THRIVES) (atodiad 3) a'r Model Gwneud Penderfyniadau Cenedlaethol yn cael eu cymhwyso. 

                                                                                                               

2.2       Mae’r Cod Moeseg a gyhoeddwyd yn 2024 gan y Coleg Plismona yn ei gwneud yn ofynnol i'r heddlu wneud y peth cywir yn y ffordd gywir. Mae hefyd yn cydnabod bod angen defnyddio disgresiwn wrth blismona, fodd bynnag, wrth ddefnyddio disgresiwn, mae'n nodi y dylai swyddogion/staff, “ystyried unrhyw godau, canllawiau, polisïau a gweithdrefnau plismona perthnasol."  Rhaid i bob swyddog a staff fod yn ymwybodol o gynnwys Cod Moeseg 2024.

 

2.3       Bydd y polisi Gofal Cywir Unigolyn Cywir yn galluogi personél yng Nghanolfan Gyfathrebu'r Heddlu i ddeall y pryderon penodol a godir gan alwyr, yn benodol y rhai sy'n ymwneud â galwadau am les.Bydd hyn yn sicrhau bod y penderfyniad cywir yn cael ei wneud o ran presenoldeb yr heddlu, neu, a ddylai asiantaeth bartner arall fabwysiadu’r ‘ddyletswydd gofal’ yn fwy priodol. 

 

3.    Cwmpas y Polisi

3.1  Mae’r polisi Gofal Cywir Unigolyn Cywir yn fframwaith cenedlaethol a gefnogir gan y Coleg Plismona sy’n ceisio sicrhau bod unigolion yn cael y cymorth cywir gan y gwasanaethau brys ac asiantaethau partner cywir i roi’r gofal gorau iddynt ar gyfer eu hamgylchiadau neu eu sefyllfa.Mae’r polisi Gofal Cywir Unigolyn Cywir yn cydnabod:

• Mae pobl mewn argyfwng yn haeddu'r gwasanaeth gorau posibl ac nid yr heddlu bob amser yw'r asiantaeth gywir i ddarparu'r gwasanaeth hwnnw.
• Nid yw pob galwad lles i'r heddlu yn achosi rhwymedigaeth gyfreithiol i weithredu. Mewn llawer o amgylchiadau nid oes rhaid i'r heddlu dderbyn dyletswydd gofal, fodd bynnag, mae'n hollbwysig cydnabod os yw'r heddlu yn derbyn dyletswydd gofal yna rhaid iddynt ymateb.

3.2   Mae’r termau ‘gwiriad lles’, ‘llesiant’, ‘pryder am lles’, neu ‘gwiriad lles’, i’w hystyried yr un peth at ddibenion y polisi hwn.

 

4.  Pwerau a Pholisi / Gofynion Cyfreithiol

4.1 Y sail gyfreithiol ar gyfer y canllaw hwn yw ein cyfrifoldeb ni yn unol â’r canlynol:

1. Deddf Hawliau Dynol 1998/Confensiwn Ewropeaidd ar Hawliau Dynol
2. Deddf yr Heddlu a Thystiolaeth Droseddol 1984 – adran 17 a Syed yn erbyn Heddlu Dyfed-Powys [2010]
3. Adran 3 Deddf Cyfraith Droseddol 1976
4. Adran 117 Deddf yr Heddlu a Thystiolaeth Droseddol 1984
5. Cyfraith Gyffredin
6. Deddf Iechyd Meddwl 1983
7. Deddf Galluedd Meddwl 2005
8. Deddf Plant 1989
9. Deddf Plant 2004
10. Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 a Rhan 7 y ddeddf
11. Deddf Trosedd ac Anhrefn 1998
12. Deddf Cydraddoldeb 2010
13. Deddf Iechyd a Diogelwch yn y Gwaith etc 1974 a rheoliadau cysylltiedig
14. Deddf Diogelu Data 2018
15. Deddf Rhyddid Gwybodaeth 2000
16. Deddf Diwygio'r Heddlu 2002

 

4.2 Polisi a gweithdrefnau perthnasol eraill

 

• Polisi P-Diogelwch Canolfan Gyfathrebu’r Heddlu
• Polisi graddio ymateb a gweithredu Canolfan Gyfathrebu’r Heddlu
• Polisi Bygythiad i Fywyd Heddlu Dyfed-Powys
• Polisi Unigolion Coll Heddlu Dyfed-Powys
• Unigolion Coll – Arferion Proffesiynol Awdurdodedig y Coleg Plismona
• Polisi Bregusrwydd Heddlu Dyfed-Powys
• Polisi Cam-drin Plant ac Amddiffyn Plant
• Polisi Amddiffyn Oedolion Heddlu Dyfed-Powys
• Strategaeth Genedlaethol ar Iechyd Meddwl Cyngor Cenedlaethol Penaethiaid yr Heddlu

Ar gael yn: https://www.npcc.police.uk/SysSiteAssets/media/downloads/publications/publications-log/2020/national-strategy-on-policing-and-mental-health.pdf

• Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014

Ar gael yn: https://www.legislation.gov.uk/cy/anaw/2014/4/contents

• Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014

Rhan 7 - Dyletswydd i hysbysu am blant sy’n wynebu risg - Ar gael yn: https://www.legislation.gov.uk/cy/anaw/2014/4/part/7/crossheading/plant-syn-wynebu-risg/welsh

• Gweithdrefnau Diogelu Cymru

Ar gael yn: https://diogelu.cymru/cy/

• Canllawiau Gofal Cywir Unigolyn Cywir Cyngor Cenedlaethol Penaethiaid yr Heddlu / Y Coleg Plismona ar weithredu egwyddorion mewn digwyddiadau'n ymwneud â phlant – 14 Mehefin 2024

Ar gael yn: https://www.college.police.uk/guidance/right-care-right-person-toolkit/implementation-principles-incidents-involving-children

 

5.  Opsiynau a Chynlluniau Wrth Gefn

Mae asiantaethau partner ac aelodau'r cyhoedd yn cysylltu â gwasanaeth yr heddlu i gynnal gwiriad lles ar berson y maent yn pryderu amdano. Yn aml, gwneir galwadau o'r fath gan gredu mai'r heddlu yw'r asiantaeth briodol ac yn gyfrifol/atebol am les yr unigolyn dan sylw. Yn gyffredinol, nid yw'r heddlu yn cyflawni dyletswydd gofal dan gyfraith gwlad i amddiffyn unigolion rhag niwed a achosir ganddynt hwy eu hunain neu eraill.
Bydd gan yr heddlu ddyletswydd gofal i amddiffyn pobl rhag niwed lle mae'r heddlu wedi cymryd cyfrifoldeb i ofalu amdanynt, neu lle mae'r heddlu wedi creu (yn uniongyrchol neu'n anuniongyrchol) y risg o niwed.
Mae gan yr heddlu gyfrifoldeb i gymryd camau rhesymol i gynorthwyo lle mae perygl gwirioneddol ac uniongyrchol i fywyd unigolyn, neu risg wirioneddol ac uniongyrchol y bydd yr unigolyn hwnnw yn destun niwed difrifol neu driniaeth annynol arall. Yn gyffredinol, ond nid bob amser, bydd yn rhaid i’r heddlu gyflawni dyletswyddau pan fo’r risg o niwed yn deillio o weithredoedd troseddol trydydd parti.
Bydd y polisi hwn yn rhoi eglurder i'r heddlu a'i bartneriaid ynghylch pryd y bydd, a phryd na fydd, cais pryder am les yn dod yn gyfrifoldeb i'r heddlu ymateb. Ni all y dyletswyddau cyfreithiol gofal ac atebolrwydd tuag at unigolyn gael eu trosglwyddo i'r heddlu oni bai eu bod yn derbyn y cyfrifoldeb hwnnw. Mewn achosion o'r fath lle na dderbynnir cyfrifoldeb, bydd y ddyletswydd gofal yn parhau gyda'r asiantaeth bartner neu'r unigolyn dan sylw.
Nid yw'r polisi hwn yn ceisio osgoi cyfrifoldeb yr heddlu am ymdrin â materion plismona craidd. Amlinellir rolau craidd yr heddlu isod, a bydd unrhyw bryder am gais lles sy’n cynnwys un o’r elfennau canlynol yn cael ei ystyried yn briodol ar gyfer gweithredu gan yr heddlu wrth ymateb i’r mater a nodwyd:

• Pwerau plismona cyfraith gyffredin
• Atal troseddau ac ymchwilio iddynt
• I gadw’r heddwch

Gall aelod o’r cyhoedd hefyd gyflwyno cais pryder am les ac mae’r polisi’n ei gwneud yn glir pan na all unigolyn, oherwydd amgylchiadau y tu hwnt i’w reolaeth, gynnal gwiriad o’r fath, neu na all geisio cymorth gan asiantaeth a allai wneud hynny yna bydd yr heddlu yn gwerthuso’r cais am gymorth ac yn ymateb yn unol â hynny os bydd risg neu fygythiad i fywyd yn amlwg yn yr adroddiad

 

6.    Rolau a Chyfrifoldebau ar gyfer Canolfan Gyfathrebu'r Heddlu  

6.1 Rolau Canolfan Gyfathrebu’r Heddlu

Ymgymerir â’r rolau a’r cyfrifoldebau canlynol gan bersonél allweddol o fewn Canolfan Gyfathrebu’r Heddlu fel y manylir isod:

Gweithredwyr Canolfan Gyfathrebu’r Heddlu: Ar ôl derbyn galwad pryder am les, bydd swyddog Canolfan Gyfathrebu’r Heddlu yn creu log digwyddiadau gorchymyn a rheoli (o'r enw STORM), ac yn cofnodi manylion llawn. Cynhelir asesiad risg gan ddefnyddio THRIVES (Bygythiad, Niwed, Risg, Ymchwilio, Bregus, Ymgysylltu a Diogelu), y Model Gwneud Penderfyniadau Cenedlaethol (NDM), a gwiriadau cudd-wybodaeth i bennu'r bygythiad, risg a niwed a gyflwynir yn yr alwad. Bydd penderfyniad yn cael ei wneud a yw'r heddlu'n derbyn cyfrifoldeb ai peidio. Os derbyniwyd cyfrifoldeb, bydd y gwasanaeth yn cael ei gyflawni yn unol â’r Polisi Ymateb Graddedig (gradd 1 - 20 munud, gradd 2 - 60 munud a gradd 3 - 24 i 72 awr).

Goruchwylwyr Canolfan Gyfathrebu’r Heddlu: Bydd goruchwylwyr yn goruchwylio'r holl alwadau Gofal Cywir Unigolyn Cywir yn barhaus a byddant yn rhoi cyngor ac arweiniad i staff lle bo angen. Bydd goruchwylwyr hefyd yn ymyrryd ar yr achosion hynny lle mae angen trin galwadau Gofal Cywir Unigolyn Cywir yn fwy difrifol yn seiliedig ar daerineb y sawl sy'n galw am bresenoldeb yr heddlu. Bydd goruchwylwyr hefyd yn adolygu pob galwad Gofal Cywir Unigolyn Cywir yn ystod eu sifft ar gyfer ymateb yn unol â'r polisi hwn ac fel rhan o'r broses sicrwydd ansawdd sefydledig.

Rheolwyr Digwyddiadau'r Heddlu: Bydd Rheolwyr Digwyddiadau’r Heddlu (Arolygwyr Heddlu) yn adolygu holl gofnodion STORM Gofal Cywir Unigolyn Cywir i sicrhau bod y lefelau priodol o wasanaeth yn cael ei gyflawni yn ymwneud â’r digwyddiadau a adroddwyd i liniaru bygythiad, risg a niwed ac i asesu cydymffurfiaeth â pholisi Gofal Cywir Unigolyn Cywir. Bydd yr adolygiad parhaus trwy gydol sifft Rheolwr Digwyddiadau’r Heddlu yn cynnwys yr holl ddigwyddiadau blaenoriaeth/gradd 1, 2, 3 yn ogystal â phryder am les gradd 4 (datrys heb gyflawni gwasanaeth) ar gyfer digwyddiadau Gofal Cywir Unigolyn Cywir.

Bydd Rheolwr Digwyddiadau’r Heddlu yn cymryd cyfrifoldeb cyffredinol dros reoli digwyddiadau sy'n ymwneud â Gofal Cywir Unigolyn Cywir a bydd yn ymyrryd yn ôl yr angen i sicrhau cydymffurfiaeth â pholisi Gofal Cywir Unigolyn Cywir.
Bydd adborth i staff trwy eu goruchwylwyr yn rhan o adolygu a reoli ansawdd y digwyddiadau yn gyffredinol, gyda'r nod o ddatblygu dysgu o adolygiadau deinamig a strwythuredig a wneir fel rhan o'r shifft gwaith.

 

6.2 Gwybodaeth

Mae’r termau ‘gwiriad lles’, ‘llesiant’, ‘pryder am les’, neu ‘gwiriad lles’, i’w hystyried yr un peth at ddibenion y polisi hwn.

Gan dderbyn y termau uchod a ddefnyddir, deellir bod pryderon o’r fath yn cael eu gwneud yn uniongyrchol neu’n anuniongyrchol i’r heddlu gyda disgwyliad uchel y bydd yr heddlu yn delio â’r unigolyn yr adroddir ei fod yn destun pryder trwy wirio lles yr unigolyn hwnnw i leihau unrhyw risg ymddangosiadol a berir iddo.

 

6.3  Gweithredu'r Polisi – Sbardunau ac Ystyriaethau ar gyfer darparu Swyddogion/Staff i gyflawni Gwasanaeth

6.3.1    Er mwyn parhau i ymateb yn briodol i alwadau sy'n haeddu sylw'r heddlu, mabwysiadir system frysbennu gadarn ac amserol i nodi galwadau o'r fath yn glir.Bydd pob cais am bresenoldeb yr heddlu yn amodol ar yr ystyriaethau canlynol ar gyfer ymyrraeth gan yr heddlu:

1. A oes perygl gwirioneddol ac uniongyrchol i fywyd neu niwed difrifol i’r unigolyn (unigolion) a nodwyd?
2. A yw'n argyfwng meddygol?
3. A yw plentyn mewn perygl o niwed sylweddol?
4. A oes gan y person broblem iechyd meddwl (adran 135/136 Deddf Iechyd Meddwl 1983)?
5. A yw’r unigolyn sy’n peri pryder yn ‘absennol heb ganiatâd’ neu’n ‘glaf dan gyfyngiadau’?
6. A oes trosedd wedi ei chyflawni?
7. Ai adroddiad unigolyn coll yw hwn?

Ceir disgrifiad manwl o'r cyfeiriad a roddir i staff Canolfan Gyfathrebu’r Heddlu wrth ymdrin â'r sbardunau a'r ystyriaethau uchod yng nghanllaw Gofal Cywir Unigolyn Cywir a dogfennau hyfforddiant cysylltiedig Canolfan Gyfathrebu’r Heddlu.

 

7.    Asiantaeth Bartner neu Aelod o'r Cyhoedd yn Gwneud Cais am Wiriad Pryder am Les

 7.1 Galwad am Wasanaeth gan Asiantaeth Bartner/Corff Statudol:

Gall galwad am wasanaeth gan asiantaeth bartner ddangos bod dyletswydd gofal yr unigolyn dan sylw yn parhau i fod o fewn cylch gwaith yr asiantaeth bartner honno.Os felly, ni fydd yr heddlu yn ymyrryd â'r dybiaeth honno o gyfrifoldeb. Disgwylir y bydd yr asiantaeth bartner berthnasol yn cymryd yr holl gamau angenrheidiol i sicrhau y darperir ar gyfer gofal a lles yr unigolyn. Nid yw anallu’r asiantaeth bartner i gynnal gwiriad lles yn gwneud y sefyllfa’n fater i’r heddlu ac o dan yr amgylchiadau hyn ni fydd yr heddlu yn bresennol. Bydd angen cofnodi'r sefyllfa hon yn llawn ar gofnod STORM.

Mae amrywiaeth o bartneriaid nad ydynt yn ymwneud ag iechyd na allant o bosibl gynnal gwiriad pryder am les ac o dan yr amgylchiadau hyn bydd yr heddlu yn ystyried yr holl wybodaeth sydd ar gael cyn penderfynu a oes angen ymyrraeth gan yr heddlu.

Os na fodlonir y rhwymedigaeth i'r heddlu fynychu’r digwyddiad, bydd yr asiantaeth bartner yn cael gwybod na fydd yr heddlu yn gwneud. Bydd angen eu cynghori i ffonio'n ôl ar unwaith pe bai mwy o wybodaeth ar gael mewn ffordd sy'n newid y sefyllfa, gan olygu bod angen i'r heddlu ail-werthuso eu penderfyniad yn seiliedig ar y ffactorau bygythiad, risg a niwed newydd a adroddwyd.

Mae'n bwysig rhoi'r cyfrifoldeb ar yr asiantaethau partner i ddod â gwybodaeth berthnasol i sylw'r heddlu.

Mae Canllawiau Gofal Cywir Unigolyn Cywir y Coleg Plismona yn nodi, pan fydd asiantaethau partner yn galw'r heddlu am gymorth, na ddylai'r galwadau hyn gael eu nodi'n anghywir fel rhai sy'n ymwneud â Gofal Cywir Unigolyn Cywir. Mae hyn oherwydd na ofynnir i'r heddlu arwain neu ymateb yn uniongyrchol i'r digwyddiadau hyn yn lle'r gwasanaeth priodol. Yn fwy na hynny, mae galwadau o'r fath yn gofyn am gymorth yr heddlu i gefnogi'r asiantaeth bartner yn briodol. Mae’r Coleg Plismona yn pwysleisio’r pwynt a wnaed, mai cefnogi ein hasiantaethau partner yw’r peth iawn i’w wneud mewn llawer o’r sefyllfaoedd hyn, er gwaethaf y diffyg dyletswydd gyfreithiol i ymateb. Yn sicr, bydd y cymorth a ddarperir yn cael ei lywodraethu gan yr adnoddau sydd ar gael ar unrhyw adeg benodol a lefel yr ymgysylltu ymrwymedig o ran niferoedd ac amser y dyraniad, gyda’r materion hyn yn cael eu pennu gan oruchwylwyr Canolfan Gyfathrebu’r Heddlu (ystafell anfon/gweithrediadau) a/neu Rheolwyr Digwyddiadau’r Heddlu.

Mae ymateb yr heddlu i alwadau sy'n ymwneud â phryder am les yn amodol ar gytundebau partneriaeth lleol y mae'r heddlu wedi cytuno iddynt. Gall yr heddlu gytuno i gydweithio â phartneriaid i ddarparu gwasanaeth penodol ar lefel leol. Gall hyn fod yn wahanol mewn ardaloedd plismona lleol gwahanol yn amodol ar gytundebau lleol. 

 

7.2   Galwad gan Aelod o'r Cyhoedd yn Gofyn am Wiriad Pryder am Les.

Mae’n bwysig adnabod a gwahaniaethu rhwng aelod cyffredinol o’r cyhoedd ac aelod o’r teulu sy’n galw’r heddlu am gymorth neu’n mynegi pryderon am unigolyn.
Gall y sawl sy’n ffonio fod yn Samariad trugarog neu’n aelod o’r cyhoedd sy’n ymddwyn yn ddidwyll neu fel dinesydd da. Mae'n hollbwysig cynnal ymddiriedaeth a hyder yng ngallu'r heddlu i ddiwallu eu hanghenion ac i gael eu hystyried yn llawn cydymdeimlad ac yn ymgysylltu â'n cymunedau.
Yn y lle cyntaf bydd yr heddlu yn cadarnhau'r holl ffeithiau, cyn belled ag y bo modd, oddi wrth y galwr ac yn ystyried a yw asiantaeth bartner arall mewn sefyllfa well i roi cefnogaeth a chymorth. Os felly, bydd y galwr yn cael ei gyfeirio at yr asiantaeth bartner honno ac yn cael digon o wybodaeth a manylion cyswllt i wneud hynny ei hunan. Os, oherwydd amgylchiadau y tu hwnt i'w rheolaeth, na all y sawl sy'n ffonio gael cymorth gan asiantaeth bartner ac na all gwblhau ei wiriad pryder am les ei hunan, gall yr heddlu gymryd y cyfrifoldeb hwnnw. Bydd yn dibynnu ar y ffeithiau sy’n hysbys ar y pryd p'un a fydd yr heddlu'n cymryd y cyfrifoldeb hwnnw.

Mewn amgylchiadau o’r fath, bydd yr heddlu’n creu log digwyddiadau ‘gorchymyn a rheoli’ ac yn graddio’r digwyddiad yn dibynnu ar yr asesiad risg 'Bygythiad, Niwed, Risg, Ymchwilio, Agored i Niwed, Ymgysylltu, Diogelu' (THRIVES) at ddibenion anfon heddlu, er mwyn sicrhau bod yr adnoddau cywir yn cael eu defnyddio ar gyfer y digwyddiad yn y modd mwyaf priodol. Rhoddir gwybod i'r sawl sy'n ffonio y bydd yr heddlu'n mynychu i gynnal gwiriad pryder am les ac adrodd yn ôl iddo am eu canfyddiadau.

 

8. Gofal Cywir Unigolyn Cywir a Phlant

Er bod Gofal Cywir Unigolyn Cywir yn cynnwys plant, mae angen gofal arbennig wrth asesu’r risgiau gan eu bod fel arfer yn fregus ac felly rhaid bod yn ofalus iawn i sicrhau bod buddiannau pennaf y plentyn yn cael eu hamddiffyn. Yn y rhan fwyaf o amgylchiadau, bydd gweithredwyr Canolfan Gyfathrebu’r Heddlu yn anfon swyddogion i alwadau lles sy'n ymwneud â phlant er mwyn sicrhau budd pennaf plentyn. Bydd angen i Oruchwyliwr Canolfan Gyfathrebu’r Heddlu a Rheolwr Digwyddiadau’r Heddlu adolygu pob galwad o'r fath yn ddeinamig er mwyn sicrhau bod plant yn cael eu diogelu.

Lle mae perygl gwirioneddol ac uniongyrchol i fywyd plentyn neu niwed difrifol arall, mae presenoldeb yn orfodol.

 

 9. Absennol heb ganiatad

Gall absennol heb ganiatâdfod yn berthnasol i unrhyw un sy’n cael ei gadw dan Ddeddf Iechyd Meddwl 1983 os yw’n dianc o’r ysbyty neu’n methu â dychwelyd ar ôl absenoldeb awdurdodedig – gan gynnwys cleifion dan gyfyngiadau.

Mae ysbytai yn gyfrifol am leoli cleifion sy'n absennol heb ganiatâd a chynnal dyletswydd gofal ond gallant ofyn am gymorth yr heddlu i chwilio am y claf os ydyw’n arbennig o fregus neu'n beryglus.

Dylai'r heddlu ystyried a yw'n fwy priodol cofnodi bod y claf sy’n absennol heb ganiatad, yn unigolyn ar ffo neu'n unigolyn coll. Gellir cyfiawnhau cofnodi claf absennol heb ganiatad fel unigolyn coll os:

• oes unrhyw amgylchiadau amheus.
• yw’r claf yn fregus.

Mae gan y cyfleuster gofal iechyd gamau statudol i'w cymryd cyn uwchgyfeirio unrhyw achos at yr heddlu. Mae egwyddorion Gofal Cywir Unigolyn Cywir yn nodi y bydd yr heddlu ond yn mynychu os yw’r claf s’n absennol hen ganiatad mewn sefyllfa o berygl bywyd (Confensiwn Ewropeaidd ar Hawliau Dynol 2) neu mewn perygl o niwed difrifol (Confensiwn Ewropeaidd ar Hawliau Dynol 3) neu os yw’r unigolyn yn destun adran 18 (Deddf Iechyd Meddwl).

 

10. Cerdded Allan o Leoliad Gofal Iechyd

Pan fydd rhywun yn cerdded allan o gyfleuster gofal iechyd, mae’r ‘ddyletswydd gofal’ yn aros gyda’r ysbyty/meddygfa/cyfleuster meddygol.O dan y fframwaith Gofal Cywir Unigolyn Cywir, nid yw’r heddlu yn cynnal gwiriadau lles ar bobl sydd wedi bod yn glaf meddygol yn ddiweddar oni bai bod ‘risg uniongyrchol i fywyd’ neu fod y claf mewn ‘risg uniongyrchol o niwed difrifol’.

 

11. Trosglwyddo Digwyddiad – I / O Heddlu neu Asiantaeth arall

Mae'r polisi hwn yn mabwysiadu'r sefyllfa genedlaethol mewn perthynas â throsglwyddo digwyddiadau, boed hynny i neu o heddlu/asiantaeth arall, fel yr amlinellir isod.

Ni ddylai heddluoedd sy'n derbyn galwad yn ymwneud ag ardal heddlu arall gymhwyso meini prawf Gofal Cywir Unigolyn Cywir yn uniongyrchol. Mae hyn yn bwysig gan y gallai fod gan wahanol ardaloedd heddlu a'u partneriaid wahanol wasanaethau a chytundebau ar waith o ran sut y maent yn ymateb i alwadau penodol, nad yw'n hysbys i'r heddlu sy'n cymryd yr adroddiad efallai.

Yn y sefyllfaoedd hyn, dylai'r heddlu sy'n derbyn yr wybodaeth gael gwybodaeth lawn a'i throsglwyddo i'r heddlu lle digwyddodd y digwyddiad fel y byddent fel arfer. Y prif wahaniaeth yw bod yn rhaid i'r heddlu sy'n ei dderbyn nodi'n glir mai ei rôl yw trosglwyddo'r wybodaeth i'r heddlu perthnasol a fydd yn penderfynu ar unrhyw ymateb. Ni ddylid gadael i’r galwr feddwl y bydd yn cael unrhyw ymateb penodol ond yn hytrach y bydd yr heddlu lle y digwyddodd y digwyddiad yn cysylltu ag ef ac yn ei hysbysu.

Dylai heddluoedd sy'n derbyn galwad gan heddlu arall, sydd wedi cymryd yr adroddiad gwreiddiol, dderbyn yr adroddiad a chymhwyso Gofal Cywir Unigolyn Cywir, fel y byddent fel arfer. Ni ddylai’r heddlu sy’n derbyn yr adroddiad ei anfon yn ôl i’r heddlu lle mae’r alwad Gofal Cywir Unigolyn Cywir yn hanu, ac yn lle hynny dylai gysylltu â’r galwr gwreiddiol, gan roi gwybod iddo yn uniongyrchol am unrhyw ymateb y gallant ei ddarparu neu ei gyfeirio at wasanaethau eraill fel y bo’n briodol.

Mae cytundebau penodol ar waith ar gyfer nifer o asiantaethau megis Interpol, Crimestoppers, Action Fraud, sy’n gweithredu ar ran heddluoedd y DU wrth dderbyn adroddiadau. Fel y cyfryw, nid oes gan yr asiantaethau hyn unrhyw allu i gyfeirio at asiantaethau eraill na gwneud ymholiadau eu hunain.

12.  Gweithredu ac Adolygu

Bydd Gofal Cywir Unigolyn Cywir yn rhan o'r broses sicrhau ansawdd sydd wedi'i hen sefydlu o fewn Canolfan Gyfathrebu’r Heddlu, gydag adolygiadau ar alwadau o'r fath yn cael eu cynnal i sicrhau cydymffurfiaeth â'r polisi hwn.

Bydd y polisi hwn yn cael ei adolygu bob chwe mis.

Bydd cydymffurfiad â’r polisi a chanllawiau cysylltiedig yn cael eu monitro trwy:

• Goruchwyliaeth gadarn
• Goruchwyliaeth Rheolwr Digwyddiadau’r Heddlu
• Sicrwydd Ansawdd
• Adolygiadau thematig a gynhelir gan agenda oerfformiad Canolfan Gyfathrebu’r Heddlu

 

13. Achosion Marwolaeth neu Anaf Difrifol ac Atgyfeiriadau i Swyddfa Annibynnol Ymddygiad yr Heddlu

Mae gan yr heddlu rwymedigaeth statudol (o dan Ddeddf Diwygio'r Heddlu 2002) i gyfeirio holl faterion achosion marwolaeth neu anaf difrifol at Swyddfa Annibynnol Ymddygiad yr Heddlu. Yr Adran Safonau Proffesiynol sy'n gyfrifol am gyflwyno'r atgyfeiriadau hyn.

Diffinnir mater marwolaeth neu anaf difrifol fel unrhyw amgylchiadau (oni bai bod yr amgylchiadau’n destun cwyn neu wedi bod yn destun cwyn neu’n gyfystyr â mater ymddygiad) lle y mae unigolyn wedi marw neu wedi cael anaf difrifol, yn yr amgylchiadau hynny neu o ganlyniad iddynt, ac:

• ar adeg marwolaeth neu anaf difrifol roedd yr unigolyn wedi'i arestio gan unigolyn a oedd yn gwasanaethu gyda'r heddlu ac nid oedd wedi'i ryddhau, neu fel arall roedd yn cael ei gadw yn gaeth yng ngofal unigolyn sy'n gwasanaethu gyda'r heddlu; neu
• ar neu cyn adeg y farwolaeth neu anaf difrifol roedd yr unigolyn wedi dod i gysylltiad o unrhyw fath – boed yn uniongyrchol neu'n anuniongyrchol – ag unigolyn sy'n gwasanaethu gyda'r heddlu a oedd yn gweithredu wrth gyflawni ei ddyletswyddau ac mae arwydd y gallai'r cyswllt fod wedi achosi – boed yn uniongyrchol neu’n anuniongyrchol – neu wedi cyfrannu at y farwolaeth neu’r anaf difrifol. Fodd bynnag, nid yw'r is-gategori hwn yn cynnwys cyswllt a gafodd unigolyn a ddioddefodd y farwolaeth neu anaf difrifol tra'r oedd yn cyflawni ei ddyletswyddau fel unigolyn sy'n gwasanaethu gyda'r heddlu.

Mae’r term ‘anaf difrifol’ yn golygu torri asgwrn, toriad dwfn, rhwygiad dwfn neu anaf sy’n achosi niwed i organ fewnol neu amhariad ar unrhyw weithrediad corfforol.

Mae’n bwysig bod unrhyw fater a allai fod yn fater marwolaeth neu anaf difrifol yn cael ei ddwyn i sylw’r Adran Safonau Proffesiynol fel y gellir cynnal asesiad cychwynnol er mwyn penderfynu a yw’n bodloni’r diffiniad o farwolaeth neu anaf difrifol ac, o ganlyniad, a yw angen cael ei gyfeirio  i Swyddfa Annibynnol Ymddygiad yr Heddlu.

Mae’n dibynnu ar yr amgylchiadau p'un a yw mater marwolaeth neu anaf difrifol yn gofyn am atgyfeiriad brys ai peidio. Er enghraifft, efallai y bydd angen gwneud atgyfeiriad mater marwolaeth neu anaf difrifol at Swyddfa Annibynnol Ymddygiad yr Heddlu ar unwaith ac yn ddi-oed os bu marwolaeth yn dilyn cyswllt uniongyrchol â'r heddlu a bod lleoliad yn leoliad tystiolaeth byw. Fel y cyfryw, mewn achosion mwy brys, dylid cysylltu â’r Adran Safonau Proffesiynol ar unwaith, gan ddefnyddio swyddogaeth staff ar alwad yr Adran Safonau Proffesiynol os oes angen (gan y gellir gwneud atgyfeiriadau i Swyddfa Annibynnol Ymddygiad yr Heddlu y tu allan i oriau swyddfa). Beth bynnag, dylai materion achosion marwolaeth neu anaf difrifol gael eu dwyn i sylw yr Adran Safonau Proffesiynol erbyn y diwrnod gwaith nesaf fan bellaf.

Cyfrifoldeb Rheolwr Digwyddiadau’r Heddlu ar ddyletswydd fydd asesu ac adolygu'r angen i gyfeirio digwyddiadau o'r fath i'r Adran Safonau Proffesiynol at sylw Swyddfa Annibynnol Ymddygiad yr Heddlu.

O bwysigrwydd, dylid nodi hyd yn oed pan wneir penderfyniad i beidio ag anfon adnoddau’r heddlu i alwadau pryder am ddiogelwch o fewn canllawiau’r polisi Gofal Cywir Unigolyn Cywir, bydd atgyfeiriad at Swyddfa Annibynnol Ymddygiad yr Heddlu yn dal i gael ei wneud os bodlonir y meini prawf atgyfeirio ar gyfer achosion marwolaeth neu anaf difrifol.

COD MOESEG - TYSTYSGRIF GYDYMFFURFIO

Mae'r polisi hwn wedi'i ddrafftio yn unol â'r Coed Moeseg ac fe'i hadolygwyd ar sail ei gynnwys a'r dystiolaeth ategol a bernir ei fod yn cydymffurfio â'r Cod hwnnw a'r egwyddorion sy'n sail iddo.

 

TYSTYSGRIF GYDYMFFURFIO'R DDEDDF HAWLIAU DYNOL

Mae'r polisi hwn wedi'i ddrafftio yn unol â'r Ddeddf Hawliau Dynol ac fe'i hadolygwyd ar sail ei gynnwys a'r dystiolaeth ategol a bernir ei fod yn cydymffurfio â'r Ddeddf honno a'r egwyddorion sy'n sail iddi.

 

ASESIAD O'R EFFAITH AR GYDRADDOLDEB

Mae adran 4 o Ddeddf Cydraddoldeb 2010 yn nodi'r nodweddion gwarchodedig sy'n gymwys i'w gwarchod o dan y Ddeddf fel a ganlyn: Oedran; Anabledd; Ailbennu Rhywedd; Priodas a Phartneriaeth Sifil; Beichiogrwydd a Mamolaeth; Hil; Crefydd neu Gred; Rhyw; Cyfeiriadedd Rhywiol.

Mae dyletswydd cydraddoldeb y sector cyhoeddus yn gosod gofyniad cyfreithiol rhagweithiol ar gyrff cyhoeddus i ystyried, wrth arfer eu swyddogaethau, yr angen i:

• ddileu gwahaniaethu, aflonyddu, erledigaeth, ac unrhyw ymddygiad arall sy'n anghyfreithlon o dan y Ddeddf;
• hyrwyddo cyfle cyfartal rhwng unigolion sy'n rhannu nodwedd warchodedig berthnasol ac unigolion nad ydynt yn ei rhannu;
• meithrin perthnasoedd da rhwng unigolion sy'n rhannu nodwedd warchodedig berthnasol ac unigolion nad ydynt yn ei rhannu.

Mae'r ddyletswydd cydraddoldeb yn berthnasol i'r holl nodweddion gwarchodedig ac eithrio Priodas a Phartneriaeth Sifil: dim ond y ddyletswydd i ystyried yr angen i ddileu gwahaniaethu sy’n berthnasol i’r nodwedd hon.

Mae cynnal asesiad o effaith ar gydraddoldeb yn cynnwys asesu'n systematig effeithiau tebygol neu wirioneddol polisïau ar bobl mewn perthynas â'r holl nodweddion gwarchodedig a nodir uchod.

Dylid cynnal asesiad o effaith ar gydraddoldeb ar unrhyw bolisi sy'n berthnasol i ddyletswydd cydraddoldeb y sector cyhoeddus.

CWBLHAWYD ASESIAD O'R EFFAITH AR GYDRADDOLDEB: Awst 2024